Dzięki dostępności wysoce skutecznej terapii antyretrowirusowej liczba zachorowań na AIDS i zgonów w jego przebiegu uległa istotnemu zmniejszeniu. Zakażenie HIV również rozpoznawane jest na coraz wcześniejszym etapie. Wciąż jednak prawie połowa pacjentów ze świeżo rozpoznanym zakażeniem jest w stadium zaawansowanej immunosupresji, co zwiększa ryzyko wystąpienia zakażeń oportunistycznych i chorób nowotworowych.
Wczesne rozpoznanie i szybkie wdrożenie terapii antyretrowirusowej pozwala uchronić pacjenta przed zachorowaniem na AIDS, a jego partnerów seksualnych – przed zakażeniem HIV.
Od maja 2025 r., zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30 kwietnia 2025, lekarze POZ mają możliwość zlecania szybkich testów przesiewowych w kierunku HIV, w ramach świadczeń gwarantowanych finansowanych ze środków budżetu powierzonego.
Pacjenci mogą więc bezpłatnie wykonać test na HIV w poradniach podstawowej opieki zdrowotnej. To przełomowa zmiana w systemie ochrony zdrowia, która może znacząco wpłynąć na wczesne wykrywanie zakażeń i poprawę profilaktyki HIV w kraju. Badania w kierunku HIV anonimowo, bezpłatnie i bez skierowania można wykonać w PKD – Punktach Konsultacyjno-Diagnostycznych, których aktualna lista znajduje się na stronie internetowej Krajowego Centrum ds. AIDS – https://aids.gov.pl/pkd/.
Lekarze POZ mogą przepisywać także recepty na PrEP, czyli farmakologiczną profilaktykę przedekspozycyjną (ang. pre-exposure prophylaxis) HIV.