Profilaktyka skojarzona jest kluczowym elementem zapobiegania zakażeniom HIV. Leczenie antyretrowirusowe (ARV) pełni podwójną rolę – terapeutyczną i profilaktyczną (TasP – leczenie jako profilaktyka, z ang. Treatment as Prevention), ponieważ osoby skutecznie leczone z niewykrywalną wiremią nie zakażają innych podczas kontaktów seksualnych (zasada N=N Niewykrywalny=Niezakażający, z ang. U=U Undetectable=Untransmittable).
Leczenie ARV jest w Polsce prowadzone w ramach Programu Polityki Zdrowotnej Ministra Zdrowia (https://www.gov.pl/web/zdrowie/rzadowy-program-polityki-zdrowotnej-leczenie-antyretrowirusowe-osob-zyjacych-z-wirusem-hiv-w-polsce-na-lata-2022-2026). Obejmuje wszystkie osoby zakażone, w tym kobiety w ciąży, noworodki i osoby po ekspozycji (PEP – profilaktyka poekspozycyjna, z ang. post-exposure prophylaxis). Kobieta w ciąży, stosująca leczenie ARV, ma 99% szans na urodzenie zdrowego dziecka.
Koszty PEP po ekspozycji zawodowej (narażenie na materiał potencjalnie zakaźny w związku z wykonywaną pracą, w wyniku naruszenia ciągłości skóry) pokrywa pracodawca zgodnie z obowiązującym prawem.
Ekspozycja pozazawodowa to narażenie na zakażenie HIV niezwiązane z pracą zawodową:
- ekspozycje kryminalne, np.: umyślne zakłucie igłą lub innym narzędziem oraz gwałt.
- ekspozycje incydentalne, np.: wypadek, pomoc rannemu, przypadkowy kontakt z materiałem potencjalnie zakaźnym, zakłucie igłą nieznanego pochodzenia, ryzykowne zachowania seksualne.
PEP jest najbardziej skuteczny, jeśli zostanie wdrożony do 48 godzin od zdarzenia.
Dodatkową formą ochrony jest PrEP – profilaktyka przedekspozycyjna (z ang. pre-exposure prophylaxis) dla osób niezakażonych, dostępna na receptę i odpłatna.
