Ekspozycja pozazawodowa wypadkowa

Ekspozycja pozazawodowa to narażenie na zakażenie niezwiązane z pracą zawodową:

• ekspozycje kryminalne (gwałt, umyślne zakłucie igłą lub innym narzędziem, pedofilia)

• incydentalne (wypadek, pomoc rannemu, przypadkowy kontakt z materiałem potencjalnie zakaźnym, zakłucie igłą nieznanego pochodzenia).

Postępowanie po ekspozycji wypadkowej:

Pacjent powinien natychmiast zgłosić się do szpitala zakaźnego, prowadzącego terapię antyretrowirusową. Im szybciej zostaną podane leki antyretrowirusowe (najlepiej w ciągu 2 – 3 godzin po zdarzeniu), tym większa szansa na uniknięcie zakażenia. Według najnowszego stanu wiedzy profilaktyka jest najbardziej skuteczna, jeśli zostanie wdrożona do 48 godzin od zdarzenia.

Lista szpitali wraz z całodobowymi telefonami znajduje się pod adresem https://aids.gov.pl/co_robic/687/.

 W przypadku długiego oczekiwania lub braku możliwości kontaktu telefonicznego należy wysłać pacjenta bezzwłocznie do wybranej placówki medycznej z listy lub dowolnej kliniki chorób zakaźnych.

Zasady finansowania niezawodowej PEP

Koszty świadczeń zdrowotnych udzielonych ubezpieczonym, w tym także koszty leków, są finansowane na zasadach określonych w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

W przypadku ekspozycji pozazawodowych wypadkowych leki antyretrowirusowe finansowane są z budżetu państwa z części, której dysponentem jest minister zdrowia. (art. 40 ust. 4 i 5 oraz art. 41 ust. 4 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. 2008 Nr 234 poz. 1570).

W przypadku ekspozycji pozazawodowych powstałych w wyniku ryzykownego zachowania seksualnego, koszt PEP pokrywa pacjent.

Rozważając wdrożenie profilaktyki poekspozycyjnej, należy wziąć pod uwagę wiele różnych czynników, spośród których najważniejszy jest czas, jaki upłynął od momentu narażenia na zakażenie: 2 - 3 godziny i który nie powinien być dłuższy niż  48 godzin, jak również status serologiczny osoby będącej źródłem ekspozycji.

Szacując ryzyko zakażenia należy uwzględnić takie czynniki, jak głębokie zakłucie igłą ze światłem (z kanałem wewnątrz), krew widoczna na powierzchni narzędzia, igła z tętnicy lub żyły, wysoka wiremia HIV u źródła ekspozycji, a w przypadku ekspozycji seksualnych: zastosowanie prezerwatywy i rodzaj stosunku seksulanego, współistnienie innych chorób przenoszonych drogą płciową, widoczne owrzodzenie narządów płciowych, częstotliwość ryzykownych zachowań osoby eksponowanej, jak również źródła eskpozycji.

Profilaktyka zakażenia HIV polega na stosowaniu przez 28 dni leków antyretrowirusowych.