Prawa osób żyjących z HIV (w kontekście pracowników służby zdrowia)

• Prawo pacjenta do informacji: pacjent ma prawo do informacji o swoim stanie zdrowia. (Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U.2009.52.417 z późn.zm.), art. 9 ust. 1 i 2 .)
• Prawo pacjenta do wyrażenia świadomej zgody: po uzyskaniu informacji o stanie zdrowia, pacjent ma prawo do wyrażenia zgody na udzielenie określonych świadczeń zdrowotnych lub odmowy takiej zgody. W zakażeniu HIV/AIDS nie ma prawnego obowiązku leczenia. Poddanie się leczeniu lub jego odmowa należą do decyzji osoby żyjącej z HIV. W przypadku dzieci, obowiązkiem rodziców lub opiekunów prawnych jest zadbanie, by były one objęte stałą opieką lekarską (Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U.2009.52.417 z późn.zm.), art. 16.).
• Prawo pacjenta do tajemnicy informacji z nim związanych:  pacjent ma prawo do zachowania w tajemnicy przez osoby wykonujące zawód medyczny, w tym udzielające mu świadczeń zdrowotnych, informacji z nim związanych (w szczególności informacji dotyczących stanu zdrowia pacjenta), a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu medycznego.
  Osoby wykonujące zawód medyczny, udzielające świadczeń zdrowotnych, są związane tajemnicą również po śmierci pacjenta. (Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U.2009.52.417 z późn.zm.), art. 13 i 14.)
• Prawo do zastrzeżenia swoich danych osobowych: Osoby zakażone HIV lub chore na AIDS powinny wiedzieć, że mają prawo do zastrzeżenia swoich danych osobowych umożliwiających ich identyfikację (Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. 08.234.1570, art. 41 ust.1)

Zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 05 grudnia 2008r. o chorobach zakaźnych i zakażeniach, lekarz (felczer) ma obowiązek zgłoszenia zakażenia HIV i zachorowania lub zgonu na AIDS Państwowemu Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu. W zgłoszeniu zamieszcza się następujące dane chorego:

• Prawo do leczenia ARV

Leczenie antyretrowirusowe w Polsce jest prowadzone zgodnie z Ustawą z dnia 05.12.2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi: „Realizacja zadań z zakresu leczenia antyretrowirusowego, w celu zapewnienia równego dostępu wszystkim zakażonym HIV i chorym na AIDS do zgodnych z wytycznymi organizacji międzynarodowych metod profilaktyki AIDS, diagnostyki i leczenia antyretrowirusowego, jest prowadzona na podstawie programu polityki zdrowotnej ustalonego przez ministra właściwego do spraw zdrowia na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych” (Dz. U. Nr 234 poz.1570 Art. 41.pkt 3).

Obecnie obowiązuje w Polsce Program polityki zdrowotnej Ministra Zdrowia „Leczenie antyretrowirusowe osób żyjących z wirusem HIV w Polsce na lata 2017 – 2021”.

Programem leczenia antyretrowirusowego (ARV) objęte są: wszystkie osoby zakażone HIV i chore na AIDS spełniające kryteria medyczne, które są obywatelami Polski oraz inne osoby pod warunkiem, że podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce albo ubezpieczają się dobrowolnie (w Narodowym Funduszu Zdrowia, na podstawie pisemnego wniosku, pod warunkiem posiadania miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej), w tym również kobiety w ciąży zakażone HIV oraz noworodki urodzone przez matki zakażone HIV oraz osoby, które wymagają zastosowania leków antyretrowirusowych w ramach postępowania poekspozycyjnego po narażeniu na zakażenie HIV – ekspozycje pozazawodowe wypadkowe.

Zgodnie z założeniami Programu leczenia ARV pacjent ma prawo wyboru ośrodka/placówki medycznej, realizatora Programu na terenie całej Polski. Może również zmieniać ośrodek prowadzący w trakcie trwania terapii ARV na inny (migracje pacjentów związane z ich życiem osobistym i zawodowym).

Pacjenci zakażeni HIV i chorzy na AIDS, wymagający ze wskazań klinicznych objęcia leczeniem antyretrowirusowym, mają zapewniony dostęp do ogólnopolskiego ujednoliconego systemu opieki medycznej, w szczególności nowoczesnej terapii HAART z dostępnością do leków ARV (zgodnie z Rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Naukowego AIDS oraz WHO i ECDC) zarejestrowanych w Unii Europejskiej i zatwierdzonych do wprowadzenia do obrotu na terenie Polski.