Testy w kierunku HIV

• Obowiązek uzyskania świadomej zgody pacjenta na wykonanie testu na HIV: postępowanie diagnostyczne, lecznicze i zapobiegawcze wymaga zgody pacjenta. Dotyczy to również testów wykonywanych w szpitalu ze wskazań diagnostycznych,  tzn. u pacjentów z objawami klinicznymi wskazującymi na możliwość zakażenia HIV. (Ustawa z dnia 5 grudnia 1996r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz.U.2019.537j.t., art. 32 ust.1. oraz Kodeks Etyki Lekarskiej, art. 15 ust. 1.)

Wyjątki od zasady obowiązku uzyskania zgody pacjenta na test:

• sytuacja tzw. zgody domniemanej (dorozumianej)
• obowiązkowe badania - dotyczą tylko dawców krwi, narządów, tkanek i nasienia. Wymóg wykonania testu podyktowany jest interesem zdrowia publicznego (Ustawa z dnia z 22 sierpnia 1997r. o Publicznej Służbie Krwi, Dz. U. 97.106.681)
• nakaz sądu

Wiek pacjenta, a zgoda na test na HIV:

• W przypadku pacjentów niepełnoletnich do ukończenia 16 lat, zgodę na wykonanie wszelkich badań diagnostycznych, w tym także badania wykrywającego HIV, musi wyrazić przedstawiciel ustawowy dziecka. Jeżeli jest to niemożliwe konieczne jest zezwolenie sądu opiekuńczego. (Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz.U.2019.537 j.t., art. 32 ust. 2.)
• W przypadku pacjentów w wieku 16 – 18 lat niezbędna jest podwójna zgoda, tj. zarówno przedstawiciela ustawowego jak i pacjenta. (Dz.U.2019.537 j.t., art. 32 ust. 5. oraz Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U.2017.1318 j.t. z późn.zm.), art. 17 ust. 1 i 2.)

Od chwili ukończenia 18 lat każda osoba podejmuje samodzielnie wszelkie decyzje dotyczące jej zdrowia, także te, które dotyczą zgody na wykonanie badania w kierunku HIV. (Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty Dz.U.2019.537 j.t., art. 32 ust. 1)

Poinformowanie o wyniku testu:

• Co do zasady tylko i wyłącznie pacjent (ew. pacjent i przedstawiciel ustawowy) powinien zostać poinformowany o wyniku badania krwi w kierunku HIV.
• Wynik testu musi zostać przekazany w rozmowie bezpośredniej z pacjentem. Niedopuszczalne jest przesłanie wyniku testu pocztą ani przekazanie go telefonicznie.  
• Odrębnym regułom podlegają stacje krwiodawstwa, w których badania w kierunku obecności wirusów HBV, HCV, HIV  służą zapewnieniu bezpieczeństwa krwi, a nie diagnozowaniu pacjentów. W przypadku wyniku dodatniego pracownicy stacji przesyłają do niedoszłych dawców pisma z prośbą o pilne zgłoszenie się w celu poinformowania o wyniku.